>> “Hãy yêu VN như thầy và cô đã yêu”
>> Vĩnh biệt nhà khảo cổ Nhật yêu Việt Nam
Và lần này ông bà đến để nhìn thấy con lần cuối trước khi tiễn anh về nơi an nghỉ cuối cùng tự anh đã chọn khi còn sống: cánh đồng làng gốm Kim Lan ven sông Hồng, dòng sông mẹ - cái nôi của nền văn minh VN.
Ông Masanari bản lĩnh và cương cường như một người Nhật chân chính, hình ảnh mà người ta thường thấy sau mỗi trận động đất, sóng thần, nhưng có thể thấu hiểu được nỗi đau ghê gớm của ông khi ông nói trong tang lễ Nishimura, con trai Nhật Bản của ông, nay đã trở thành người con của VN: “Khi tôi nhìn thấy những vết xước trên trán, trên cằm con trai tôi, nước mắt tôi nhòa đi” và: “Con chúng tôi đã rất yêu VN, đã ở VN hơn 20 để làm việc và cống hiến cho đất nước này. Tôi đã muốn đưa thi hài con trai tôi về Nhật, nhưng lúc còn sống nó luôn nói nó muốn được ở VN mãi mãi, vì vậy chúng tôi sẽ để nó ở lại đây. Có lẽ quyết định này sẽ làm Nishi vui lòng”.
Rất nhiều người thân thiết, quen biết Nishi và vợ của anh Noriko, cả những người không quen biết anh chị, nghe báo chí, tivi nói về vị GS khảo cổ người Nhật bỏ trường ĐH Nhật đầy đủ tiện nghi nghiên cứu sang VN lăn lê trên các hố khảo cổ, nắng chang chang và mưa thối đất cũng chang nắng đến tiễn đưa anh. Nhất là bà con bên làng Kim Lan thô tháp, mộc mạc và ồn ào, cứ bưng mặt khóc tu tu, chả kể gì đến kiêng khem, nghi lễ.
Giới khảo cổ và lịch sử đến đưa tiễn Nishi gần như đủ hết vì 20 năm qua, nói như GS Tống Trung Tín - viện trưởng Viện Khảo cổ: “Nishi đặt dấu chân lên hầu hết di chỉ khảo cổ VN, khắp Bắc - Trung - Nam, ở đâu anh cũng có bạn thân. Anh đi tất cả đám cưới, chia buồn với tất cả các đám tang của gia đình bạn bè”. Viện Khảo cổ đã đề nghị Viện hàn lâm Khoa học xã hội tặng kỷ niệm chương vì sự nghiệp khoa học xã hội cho PGS.TS Nishimura vì những cống hiến của anh với khảo cổ VN. Ai cũng thấy điều đó thật xứng đáng, nhưng thật muộn màng.