Vào ngày 30/10/2025, thông tin về việc OpenAI chính thức tái cấu trúc đã được công bố — một bước đi được giới quan sát nhận định là sẽ mở đường cho kế hoạch niêm yết cổ phiếu lần đầu (IPO) mà công ty đã ấp ủ từ lâu.
Trước đó, vào ngày 28/10, OpenAI đã được Tổng chưởng lý bang Delaware và bang California (Mỹ) chấp thuận chuyển đổi thành Tập đoàn vì lợi ích cộng đồng (Public Benefit Corporation - PBC). Đây là mô hình doanh nghiệp đặc biệt tại Mỹ cho phép công ty theo đuổi song song hai mục tiêu: lợi nhuận và lợi ích xã hội.
Tổ chức phi lợi nhuận mẹ trong tương lai sẽ mang tên OpenAI Foundation.
Mô Hình PBC: Dung Hòa Mục Tiêu Xã Hội và Nhu Cầu Vốn
Quyết định tái cấu trúc này giúp OpenAI dễ dàng hơn trong việc huy động vốn và thu lợi nhuận từ công nghệ AI. Về mặt pháp lý, công ty vẫn nằm dưới sự giám sát của tổ chức phi lợi nhuận OpenAI Foundation.
Chủ tịch Hội đồng quản trị OpenAI, ông Bret Taylor, cho biết việc tái cấu trúc này đã hoàn tất “sau gần một năm trao đổi tích cực” với cơ quan chức năng. Ông nhấn mạnh rằng OpenAI Foundation vẫn giữ quyền kiểm soát hoạt động vì lợi nhuận của công ty, đồng thời mở ra con đường mới để tiếp cận nguồn lực tài chính phục vụ mục tiêu đạt đến Trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI).
- Bối cảnh lịch sử và tranh cãi: OpenAI được thành lập năm 2015 như một tổ chức phi lợi nhuận với sứ mệnh phát triển AGI an toàn cho nhân loại. Tuy nhiên, cuối năm 2024, công ty chuyển hướng sang mô hình vì lợi nhuận để có thêm nguồn lực tài chính. Quyết định này từng gây tranh cãi dữ dội, bao gồm các vụ kiện từ Elon Musk và Giáo sư Geoffrey Hinton.
- Cam kết cộng đồng: OpenAI Foundation cam kết đầu tư 25 tỷ USD cho các dự án y tế, an ninh mạng và ứng phó rủi ro từ AI.
Kế Hoạch IPO Và “Nhu Cầu Vốn Khổng Lồ”
Giám đốc điều hành Sam Altman cho rằng việc IPO là “con đường hợp lý nhất” cho OpenAI, xét đến quy mô phát triển và nhu cầu vốn hiện nay.
Ông tiết lộ kế hoạch mà ông gọi là “cam kết tài chính tổng cộng 1.400 tỷ USD” trong vài năm tới — bao gồm chuỗi trung tâm dữ liệu toàn cầu và hợp tác với các hãng chip hàng đầu như Nvidia, AMD, Broadcom.
Trước đó, OpenAI cũng đã công bố hợp tác với Oracle và SoftBank để xây dựng siêu trung tâm dữ liệu tại Abilene, bang Texas.
Thỏa Thuận Hợp Tác Mới Với Microsoft: Quyền Lợi và Giám Sát AGI
Cùng ngày hoàn tất tái cấu trúc, OpenAI công bố thỏa thuận hợp tác chiến lược mới với Microsoft.
- Tỷ lệ cổ phần: Microsoft nắm giữ 27% cổ phần trong OpenAI PBC, tương ứng mức định giá 135 tỷ USD. OpenAI giữ lại 26% quyền sở hữu và quyền kiểm soát pháp lý.
- Vai trò chiến lược: Microsoft là nhà đầu tư đầu tiên của OpenAI (1 tỷ USD vào năm 2019) và là đối tác cung cấp hạ tầng điện toán độc quyền. Quan hệ này được xem là “xương sống” giúp OpenAI phát triển, với định giá hiện đạt khoảng 500 tỷ USD.
- Microsoft cũng có quyền phủ quyết với mọi thay đổi cấu trúc của OpenAI — một điểm then chốt trong thỏa thuận PBC mới.
Kiểm Soát Mục Tiêu AGI Trong Thỏa Thuận Mới
AGI (Trí tuệ nhân tạo tổng quát) – được định nghĩa là hệ thống AI có khả năng vượt trội hơn con người trong hầu hết các công việc mang lại giá trị kinh tế – vẫn là mục tiêu dài hạn của OpenAI.
Trước đây, hội đồng quản trị của tổ chức phi lợi nhuận là bên duy nhất quyết định thời điểm đạt được AGI. Tuy nhiên, theo thỏa thuận mới:
- Xác minh AGI: Mọi tuyên bố đạt AGI sẽ phải được xác nhận bởi một hội đồng chuyên gia độc lập.
- Quyền truy cập công nghệ: Microsoft được phép truy cập các công nghệ bí mật của OpenAI cho đến khi đạt AGI hoặc đến năm 2030 (tùy điều kiện nào đến trước).
- Quyền thương mại: Microsoft giữ quyền thương mại với các sản phẩm “hậu AGI” đến năm 2032.
