Vì sao Meta sẵn sàng chi gần 15 tỷ USD để mua Scale AI?
Câu trả lời nằm ở sâu bên trong cách mà trí tuệ nhân tạo (AI) hoạt động – và cách Meta đang chuẩn bị cho một cuộc đua khốc liệt trong tương lai
Scale AI – Không tạo AI, nhưng nuôi sống AI
Scale AI là một công ty có trụ sở tại Mỹ, chuyên cung cấp dịch vụ xử lý, gán nhãn và tinh chỉnh dữ liệu – thứ mà mọi mô hình AI đều cần để học hỏi. Hãy tưởng tượng AI là một đứa trẻ, thì dữ liệu là sách vở, bài tập và trải nghiệm mà nó cần để trở nên “thông minh”.
Các mô hình ngôn ngữ lớn như GPT hay Gemini không thể "hiểu" ngôn ngữ nếu không được huấn luyện trên hàng triệu đoạn văn bản, hình ảnh hay âm thanh đã được xử lý kỹ lưỡng. Công việc này – tưởng nhỏ bé – nhưng lại cực kỳ quan trọng, và Scale AI đang là một trong những cái tên hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này.
Scale cung cấp dữ liệu đã được con người hiệu chỉnh, dùng cho các công ty phát triển AI trong nhiều lĩnh vực: xe tự lái, robot, chăm sóc khách hàng, y tế, và cả quân sự.
Meta đang “gấp rút” xây dựng hệ sinh thái AI độc lập
Meta hiện đang tập trung phát triển các sản phẩm AI thế hệ mới – từ chatbot trong Messenger, AI tạo nội dung cho Facebook/Instagram, đến trợ lý ảo tích hợp vào kính thông minh Ray-Ban. Tất cả những sản phẩm này đều cần lượng dữ liệu khổng lồ và chất lượng cao.
Trong quá khứ, Meta đã phụ thuộc nhiều vào dữ liệu công khai từ Internet hoặc các đối tác bên ngoài. Tuy nhiên, xu hướng hiện nay đang dần thay đổi. Các nguồn dữ liệu mở như Reddit, Stack Overflow, thậm chí Wikipedia đang bắt đầu hạn chế quyền truy cập hoặc thu phí đối với các công ty AI.
Nếu không hành động sớm, Meta sẽ rơi vào thế bị động trong cuộc đua dữ liệu – điều tối kỵ trong ngành công nghệ, nơi tốc độ là sống còn.
Bằng việc mua lại Scale AI, Meta có thể:
Tự chủ nguồn dữ liệu huấn luyện
Tối ưu chi phí và tốc độ phát triển mô hình
Bảo mật tốt hơn và tránh rò rỉ dữ liệu nội bộ
Tùy biến dữ liệu riêng theo từng mục đích R&D
Cuộc cạnh tranh giữa các “gã khổng lồ” AI
Không thể không nhắc đến lý do quan trọng nhất: Meta đang bị áp lực cạnh tranh rất lớn từ các đối thủ như Google (với Gemini), OpenAI (GPT), Microsoft (Azure AI), Amazon (Bedrock AI), và Apple (Apple Intelligence).
Trong cuộc đua này, chỉ những công ty sở hữu cả hạ tầng tính toán, mô hình AI mạnh, và dữ liệu độc quyền mới có thể giữ được lợi thế lâu dài. OpenAI có dữ liệu từ người dùng ChatGPT, Microsoft có dữ liệu từ khách hàng doanh nghiệp, Google có dữ liệu từ tìm kiếm và YouTube.
Còn Meta? Dù sở hữu lượng người dùng khổng lồ trên các nền tảng mạng xã hội, nhưng về dữ liệu huấn luyện chuyên sâu, họ vẫn cần một "cánh tay nối dài" – và Scale AI chính là giải pháp.
Chi 15 tỷ USD – một cái giá “hời” trong tương lai?
15 tỷ USD là một con số lớn, đặc biệt với một công ty chưa niêm yết như Scale AI. Tuy nhiên, nếu xét về tầm ảnh hưởng chiến lược, thì cái giá này lại có thể được xem là hợp lý, thậm chí "rẻ" nếu Meta thành công.
Trong thế giới AI, dữ liệu không chỉ là tài nguyên, mà còn là lợi thế cạnh tranh. Cũng giống như cách Google từng mua YouTube với giá chỉ hơn 1 tỷ USD vào năm 2006 – một quyết định giờ đây được coi là một trong những thương vụ "mua hời" nhất lịch sử công nghệ.
Meta rõ ràng không muốn bỏ lỡ cơ hội này.
Kết luận: Một thương vụ để “sở hữu tương lai”?
Nếu thương vụ được hoàn tất, đây không chỉ là một cuộc mua bán đơn thuần, mà là bước đi chiến lược trong việc giành quyền tự chủ về dữ liệu và AI – thứ sẽ định hình sản phẩm, dịch vụ và cả cách chúng ta tương tác với công nghệ trong 10 năm tới.
Meta đang đánh cược lớn – nhưng có lẽ họ hiểu rằng: "Không sở hữu dữ liệu, không có AI thực sự của riêng mình."
